Gaat je lichaam tijdens het lijnen in de spaarstand?

20 februari 2024

Je lichaam kan in de spaarstand terecht komen, wanneer je te weinig calorieën binnenkrijgt. Hoe dat zit vertelt diëtiste Manon Wouters ons in dit artikel.

Manon Wouters is diëtist en helpt mensen bij het behalen van hun gezonde doelen door middel van online coaching. Santé sprak haar en legde haar de vraag voor of je lichaam in de spaarstand gaat als je gaat lijnen.

Manon Wouters: “Als je veel te weinig calorieën binnenkrijgt, kan je lichaam in de spaarstand gaan, ook wel adaptieve thermogenese genoemd. Je valt dan minder snel af. Dat gebeurt niet als je een paar dagen te weinig eet, maar wel na een aantal maanden, bijvoorbeeld als je lang een crashdieet volgt. Eigenlijk is de spaarstand best een slim systeem van je lichaam. Vroeger, in tijden van schaarste, kon het gebeuren dat je geen voedsel had. Om te overleven, was je lichaam wat zuiniger met de energie die het binnenkreeg. Calorieën werden minder snel verbrand.”

Lees ook: hoe gezond zijn amandelen? Onze diëtist legt het uit

Hormonen

“Je lichaam schiet niet zomaar in de spaarstand. Dat gaat geleidelijk en er gaan verschillende processen aan vooraf. De meest voorkomende oorzaak, en daar waarschuw ik altijd voor, is dat je spiermassa verliest. Vaak gebeurt dat omdat je te weinig eiwitten binnenkrijgt. Je lichaam kan eiwitten niet opslaan, dus bij een tekort snoept het wat van je spiermassa af. Vervelend, want je spieren zijn de krachtmotor die zorgen dat je veel calorieën verbrandt. Je valt dus minder snel af.

Een andere oorzaak van de spaarstand is een verandering in je hormoonniveaus. Als je te snel afvalt, maakt je lichaam meer van het hongerhormoon (ghreline) aan, maar minder van het verzadigingshormoon (leptine). Je krijgt daardoor meer honger en zit minder snel vol. Bovendien veranderen je schild- klierhormonen, waardoor je stofwisseling langzamer werkt en je minder calorieën verbrandt. Ook je stresshormoon (cortisol) speelt een rol bij het ontwikkelen van de spaarstand. Je lichaam raakt door een streng dieet gestrest, waardoor het meer cortisol aanmaakt. Gevolg? Je krijgt meer eetlust en slaat meer vet op, vooral rond je buik.”

Lees ook: Hoe een gezond ontbijt je helpt met sneller afvallen

Spaarstand voorkomen

“Je kunt best wat minder calorieën binnenkrijgen dan je behoefte. Hoeveel dat is, hangt onder meer af van je geslacht, lengte en mate van beweging. Voor een vrouw ligt dat tussen de 500 en 1.000 calorieën onder je dagelijkse caloriebehoefte, met een minimum van 1.200 calorieën per dag. Ik vind dat aan de lage kant en adviseer liever een minimum van 1.500 calorieën.

Afvallen

Zorg dat je tijdens het afvallen voldoende energie en voedingsstoffen binnenkrijgt. Eiwitten zijn het belangrijkst, want daarmee spaar je je spiermassa. Door je lichaam goed te voeden, krijgt het een signaal dat er geen risico is op ondervoeding, waardoor je minder snel een hongerprikkel krijgt en de spaarstand minder snel wordt geactiveerd. Afvallen combineren met krachttraining helpt ook, want daarmee bouw je spieren op en verhoog je je stofwisseling.”

Over Manon Wouters

Manon Wouters is gekwalificeerd diëtist & Master of Science. Je kunt haar volgen op haar website of op Instagram: @Manonfoodfacts.

Lees ook: vitamine B, alles wat je erover moet weten

Tip van de redactie:

Laat Joanna Kortink je in 8 weken naar een gezond gewicht leiden. Haar benadering combineert in dit boek mindfulness en psychologie voor blijvend resultaat. Geen crash-diëten, maar een weg naar blijvend slank en tevreden zijn. Dit programma zit vol praktijkvoorbeelden en heldere richtlijnen om jouw relatie met eten voorgoed te veranderen. Voor meer informatie klik op onderstaande button.

TEKST MAIKE ABMA
BEELD GETTY IMAGES