Dossier probiotica: wat is het en wat doet het nu precies?
7 september 2020
Probiotica: ze zouden je weerstand een kickstart geven en een opgeblazen gevoel verminderen. Maar hoe zit het nu precies met probiotica, maken ze echt zo’n groot verschil voor je gezondheid?
Je kunt het je misschien niet voorstellen, maar in je darmen leven zo’n honderd miljardbacteriën. Best een drukke bedoening, dus. Al die darmbewoners bij elkaar zijn goed voor zo’n twee kilo van je lichaamsgewicht. In je darmen leven ‘goede’ en ‘slechte’ bacteriën. De slechte kunnen je ziek maken, maar hoe zit datmet de goede? Steeds vaker staan op de etiketten van zuiveldrankjes en voedingssupplementen bacterienamen als Lactobacillus en Bifidobacterium. ‘Goede’ micro-organismen, beter bekend als probiotica, die vanuit je darmen je gezondheid zouden stimuleren. Maar wat doen ze nu echt voor je? En heeft het zin om speciale probioticadrankjes te drinken?
Lees ook: ‘Probiotica to the rescue‘
Ieder z’n mix
Hoewel de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) nog voorzichtig is, is er steeds meer wetenschappelijk bewijs voor de werking van probiotica, zegt immunoloog Ger Rijkers van University College Roosevelt. “Van een aantal bacteriestammen staat vast dat ze, als ze levend je darmen bereiken, positief werken op je spijsvertering. Bovendien verhogen ze je weerstand en ben je zo beter beschermd tegen bepaalde ziektes.”
Probiotica creëren evenwicht in je darmflora en zorgen dat de aanwezige, schadelijke bacteriën niet de overhand krijgen. Naar schatting zijn er zo’n elfhonderd soorten darmbacteriën. En iedereen heeft zo zijn eigen mix van bacteriën in z’n darmen. Een gezond mens heeft zo’n 180 soorten. Heb je bijvoorbeeld chronische diarree, dan neemt het aantal gemiddeld af tot vijftig.
Je tweede brein
Al die soorten hebben weer geslachten en stammen – vergelijk het met automerken en al hun types en subtypes. Wat elke soort precies voor je doet, is nog niet bekend. Rijkers heeft wel sterke aanwijzingen dat bepaalde bacteriestammen allergieën en eczeem helpen voorkomen en genezen. Ook verwacht hij een relatie met het ontstaan en de behandeling van diabetes. “Maar dat moet eerst op grote groepen mensen worden onderzocht voordat je dat met zekerheid kunt zeggen.”
Probiotica zouden je ook mentaal goed doen. Laura Steenbergen is cognitief psycholoog en doet aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar deze ‘darm-brein-connectie’. “Wat er in je darmen gebeurt, lijkt van invloed op je psychische toestand. Bijvoorbeeld op de aanmaak van tryptofaan, een aminozuur dat je stemming beïnvloedt.” Een proef op muizen met de darmbacterie van de soort Lactobacillus rhamnosus suggereert dat de aanwezigheid van deze bacterie leidt tot aanzienlijk minder stress, angsten en depressies. De muizen maakten ook minder van het stresshormoon corticosteron aan in een acute stresssituatie. “Hoe dat precies zit, weten we nog niet, maar zeker is: wat tussen je oren zit, zit ook ergens anders, namelijk in je darmen.” Niet voor niets worden je darmen je ‘tweede brein’ genoemd.
Lees ook: ‘4 misverstanden over probiotica‘
Levende zuivel
Goed om te weten: probiotica alléén doen het werk niet voor je, je hebt ook prebiotica nodig. Dat zijn onverteerbare voedingsvezels in granen, groente en fruit. Deze vezels stimuleren de groei en activiteit van probiotica.
Moet je dan aan de pillen en drankjes met probiotica om je goed te voelen? Niet per se, want die gunstige bacteriën zitten ook in onze voeding. Vooral in gefermenteerde en niet-gepasteuriseerde producten. Daarbij speelt gisting een rol. “Denk aan yoghurt met ‘levende’ melkzuurbacteriën zoals originele Griekse of Bulgaarse yoghurt”, zegt Rijkers. Als je af en toe een portie ‘levende’ zuivel eet, maak je dus je darmen blij.
Een goed begin
Doen: op je nuchtere maag probiotica nemen. Als je iets eet, stimuleert dat de productie van maag- en darmsappen. Op een lege maag hebben maag- en galsappen onderweg minder kans om de levende bacteriën af te breken en bereiken ze sneller je darmen.
Bron: Santé maart 2017, tekst: Stephanie Jansen
