Maakt het verbeteren van je uiterlijk je gelukkiger?
14 december 2022
Een smallere neus, iets vollere heupen, grotere of juist kleinere borsten… Heb jij het idee dat een aanpassing aan je uiterlijk je pas écht happy zou maken? We vroegen hoogleraar Liesbeth Woertman in hoeverre dat gevoel kan kloppen.
Liesbeth Woertman: “Hoe meer je met je uiterlijk bezig bent, des te obsessiever en ontevredener je wordt. De onderzoeken die sinds de jaren zeventig in Amerika worden gedaan naar de tevredenheid over ons uiterlijk, laten ook een dalende grafiek zien. Feitelijk worden we steeds mooier, maar ook ontevredener. Vergelijk het met geld: een bepaald basisinkomen maakt ons gelukkiger, maar waar ligt de grens? Die schuift steeds iets op. Op je gewicht letten is prima, behalve als het je leven gaat beheersen. Je kunt wel denken: als ik een strak lichaam of grotere borsten heb, dán gaan de violen spelen, heb ik meer zelfvertrouwen en ben ik eindelijk gelukkig. Maar zo werkt het gewoon niet. Geluk is iets wat van binnenuit komt. Je wordt gelukkig door iets voor een ander te doen of door iets te overwinnen.”
Onrealistisch zelfbeeld
“Onze obsessie met ons uiterlijk heeft verschillende redenen. Allereerst is het belang van uiterlijk voor onze identiteit enorm toegenomen. Ten tweede probeert de reclameindustrie ons aan alle kanten te verleiden om schoonheidsproducten te kopen door voortdurend de link te leggen tussen het gebruik van een product en geluk. Ook de digitale mogelijkheden hebben invloed op ons uiterlijk: met één muisknop verwijder je een vlek of een rimpel uit je gezicht of maak je je taille smaller op een foto. We hebben de perfectie massaal omarmd. Maar door je te verbergen achter make-up of door (zelf-)portretten te bewerken, ontstaat een onrealistisch beeld van jezelf. Kijk je zonder opsmuk in de spiegel, dan schrik je je rot. Je bekijkt jezelf niet als mens, maar als voorwerp. Daar kun je flink onzeker van worden en het kan de onvrede over je uiterlijk vergroten.”
Hulpmiddel
“Neemt het verbeteren van je uiterlijk dan nooit onzekere gevoelens weg? Dat durf ik niet te zeggen. Als je vroeger erg gepest bent om je ‘rare’ neus, kan ik me voorstellen dat een cosmetische ingreep je misschien helpt. Zie het veranderen van je uiterlijk dan als een hulpmiddel. Zoals je een kruk gebruikt als niet kunt lopen. Die kruk zorgt er niet voor dát je weer kunt lopen, maar helpt je wel vooruit. Na die neusoperatie is de kans wel groot dat je doorslaat, want dan zie je ineens ook die fronsrimpel. Waar houdt het dan op? Mijn advies: zolang je van binnen naar buiten werkt, is het geen probleem om aan je uiterlijk te werken en kun je er ook tevredener mee worden. Wil je je lichaam in een voorbedachte schoonheidsmal persen? Dan is het een verloren zaak.”
Liesbeth Woertman is emeritus hoogleraar psychologie en promoveerde op het onderwerp lichaamsbeelden. Ze schreef de boeken Psychologie van het uiterlijk en Je bent al mooi. In 2022 verscheen haar nieuwste boek: Wie ben ik als niemand kijkt? (Uitgeverij Ten Have).
Favoriet van de redactie
Braun Silk-Épil 3-in-1 waterdicht scheerapparaat waterdicht
