burnout symptomen

Hoe kan mindfulness je helpen om de eerste burnout symptomen te herkennen?

Veel burnout symptomen zijn moeilijk te herkennen omdat ze op klachten lijken die vaak genoeg weer vanzelf over gaan. Als je eens een keertje niet zo lekker slaapt, of ’s ochtends geen zin hebt om naar je werk te gaan, hoef je dan ook niet meteen in paniek te schieten. Maar het is wel belangrijk om de vinger aan de pols te houden en erger te voorkomen. Mindfulness-expert Marisa Garau geeft in dit artikel aan hoe je mindfulness kunt inzetten om eventuele burnout symptomen snel te onderkennen… en daadkrachtig in te grijpen voordat je in een burnout glijdt.

Onvervuld

Soms maak je een periode in je leven mee dat je even niet lekker in je vel zit. Misschien slaap je onrustig, eet je wat onregelmatiger, en voel je je ontevreden en onvervuld. Meestal duurt zo’n fase niet lang, en kom je er zonder kleerscheuren doorheen.

Lees ook:Hoe kun je gelukkiger zijn in deze roerige tijden?

Dapper doorploeteren

Het kan echter ook gebeuren dat de klachten niet overgaan maar juist erger worden. Als je je burnout symptomen niet weet te herkennen, dan loop je het risico dat je dapper doorploetert… totdat er geen weg terug meer is. Het gevolg: opeens kun je ’s ochtends letterlijk je bed niet meer uitkomen en zit je middenin een ernstige burnout.

>> Doe deze test om te zien of je je burnout symptomen serieus moet nemen.

Stoer

Ook ik kwam in een burnout terecht zonder dat ik het had zien aankomen. Ik runde mijn eigen succesvolle reclamebureau in Amsterdam en vond dat ik heel stoer bezig was. En ja, ik verdiende goed geld en woonde op stand bij het Vondelpark. Maar ik leed ook aan een ernstige auto-immuunziekte en was regelmatig zo depressief dat ik psychotherapie moest volgen. 

Paniekerige energie

Ik werd geregeerd door faalangst, maar daar was ik me totaal niet van bewust. Mijn faalangst leidde tot perfectionisme waardoor ik altijd over m’n fysieke en emotionele grenzen heen ging. De gedachte dat mijn klanten m’n reclamecampagnes niet zouden goedkeuren, gaf me zoveel paniekerige energie dat ik dag en nacht aan het werk was om maar niet ‘door de mand te vallen’ en m’n opdrachten te verliezen.

Compenseren

Als je perfectionistische trekken hebt, de drang voelt om in alles de beste te zijn en het idee hebt dat je jezelf altijd waar moet maken, dan is het goed om je te realiseren dat dit waarschijnlijk voortkomt uit de overtuiging dat je niet goed genoeg bent en dat ‘gebrek’ moet compenseren. Het is een idee dat in de kinderjaren ontstaat, wanneer je volkomen afhankelijk bent van ouders en opvoeders en je al snel doorhebt dat braaf zijn en flink je best doen het beste resultaat geeft: in de vorm van voeding, veiligheid en waardering. 

Ingesleten

Deze overlevingsstrategie werkt — het zorgt er immers voor dat je opgroeit. Maar als je eenmaal op eigen benen staat en in je eigen onderhoud voorziet, heb je de ik-moet-braaf-en-goed-zijn-overtuiging niet echt meer nodig. Helaas is die gedachte dan zo diep ingesleten, dat je niet meer anders kan. En dus blijf je jezelf je leven lang pushen om te presteren, en je waarde in dit leven te verdienen.

Moeiteloos

Mindfulness is de sleutel om je aan deze kinderlijke overtuiging te ontworstelen en een leven te creëren waarin je jezelf niet constant hoeft te pushen om te presteren. Een leven waarin gemak, ontspanning en moeiteloos werken centraal staan.

Zet mindfulness in

Ik heb een eenvoudig stappenplan ontwikkeld waarmee je een start kan maken om, op een mindful manier, de eerste burnout symptomen serieus te nemen en zo uit de greep van die stokoude ik-ben-niet-goed-genoeg-overtuiging te komen.

Stap 1: onderken je situatie

Als je op dit moment last hebt van lusteloosheid, piekeren, hartkloppingen, hoofdpijn, vermoeidheid of slapeloosheid, dan is het verstandig om eens goed bij jezelf naar binnen te kijken. Wacht niet tot dit soort burnout symptomen je volledig gaan overheersen, maar onderken dat dit in je leven speelt. In deze fase hoef je nog niets te ondernemen. Eenvoudigweg onderkennen wat er gaande is, is voldoende. Deze stap is essentieel, want alleen als je je klachten aan jezelf toegeeft kun je later echte veranderingen doorvoeren.

Stap 2: onderzoek je overtuiging

Als je inziet dat je altijd over je grenzen gaat om ‘goed genoeg’ te zijn en probeert waardering af te dwingen, kun je jezelf enkele belangrijke vragen stellen, zoals:

  • Waarom vind ik eigenlijk dat ik moet presteren?
  • Wat gebeurt er als ik eens niet m’n uiterste best doe? Vergaat de wereld dan?
  • Hoe zou mijn leven eruit zien als ik niet zo hard zou werken en presteren? Zou me dat misschien ruimte voor meer waardevolle ervaringen geven?

Stap 3: laat je angst los

Nu je weet hoe faalangst en perfectionisme samenwerken om je het leven zuur te maken, en nu je ook snapt dat je deze overlevingsstrategie als volwassene niet meer nodig hebt, kun je je diepere angst — dat je niet goed genoeg bent — stukje bij beetje loslaten. Met het regelmatig inzetten van mindfulness-oefeningen in alledaagse situaties verminder je al snel je angst en onzekerheid, en bouw je consistent aan je zelfvertrouwen.

Moed

Ik weet uit eigen ervaring dat het een grote stap is om het dominante duo Faalangst & Perfectionisme recht in de ogen te kijken. Het kostte mij jaren, plus talloze trajecten bij artsen en specialisten, voordat ik de moed kon opbrengen om eerlijk naar mijn eigen doen en denken te kijken. Maar dankzij mindfulness lukte dat, en kon ik mijn leven een positieve re-make geven. Probeer de power van mindfulness zelf ook uit, want het zal je bewustzijn stap-voor-stap openen en je zo helpen om je leven naar je eigen voorkeuren vorm te geven.

Meer lezen? Je vindt meer inspiratie en praktisch advies in mijn uitgebreide artikel over burnout symptomen.

Meer over Marisa

marisa garau

Tien jaar lang runde Marisa Garau (52) haar eigen reclamebureau in Amsterdam. Daarna verhuisde ze met haar man en poezen naar Nieuw-Zeeland waar ze internationale bestsellers over mindfulness schrijft. Samen met haar man produceert Marisa haar eigen olijfolie en runt ze haar online Growing Mindfulness platform.

Tip van de redactie

Holi yogamat
Yogamat Sante1
Bestel hier

Gerelateerde artikelen