Home
Fit
Zwemmen in natuurwater voor beginners

Zwemmen in natuurwater voor beginners

4 september 2023

Na je werk nog even een duik in de plas of misschien zelfs trainen voor een cityswim? Zwemmen in natuurwater is helemaal in, en dat is in ons waterrijke land eigenlijk best logisch. Check onze 7 tips en plons erin.

Loes Kloppenborg (45) begon vorig jaar met openwaterzwemmen om even af te koelen na het hardlopen. Nu zwemt ze drie keer per week met een groepje van vier tot acht man in een recreatieplas bij haar in de buurt. “In de zomer zwemmen we ongeveer veertig minuten, in de winter een stuk korter vanwege de kou. Soms maar een paar minuten. En ja, er staan dan weleens mensen op de kant naar ons te kijken van: zijn jullie helemaal gek geworden?! Maar ik kan goed tegen de kou en zwem de hele winter door. Mijn medezwemmers staan na afloop vaak te rillen op de kant, zelf heb ik daar nooit last van. Voor mij werkt zwemmen in de natuur ontstressend. Het geeft me rust in mijn hoofd. De spanning van werk en thuis glijden van me af zodra ik het koude water op mijn huid voel. Op een warme dag kan ik echt genieten van de glanzende waterspiegel en de insecten die eroverheen dansen. Maar ik geniet evengoed van een gevecht tegen de stroming als het hard waait. Na een rondje zwemmen voel ik me altijd superfit en ga ik vol energie de dag in.”

Bepaal waar je gaat zwemmen

In veel open waters in Nederland kun je gewoon zwemmen. Wel moet je in de zomer de kwaliteit van het water in de gaten houden. Je kunt dan namelijk te maken krijgen met blauwalg, waar je ziek van kunt worden. De kwaliteit van het zwemwater wordt in Nederland regelmatig getest. Kijk op GGD.nl, Rijkswaterstaat.nl, Zwemwater.nl (daar vind je alle officiële buitenzwemlocaties plus waarschuwingen) en op de website van je gemeente of het zwemwater veilig is. Rijkswaterstaat controleert van 1 mei tot 1 oktober. Er is ook een zwemwater-app. Het grootste gevaar voor zwemmers is overigens niet de waterkwaliteit, maar springen en zwemmen op onveilige locaties met te veel stroming, scheepvaart of objecten in het water. Op Rijkswaterstaat.nl staan alle gevaren aangegeven. Ook op KNZB.nl vind je veel informatie over veilig zwemmen. Zwemmen in een rechte lijn in open water is bijvoorbeeld moeilijker dan in het zwembad. Neem daarom een ijkpunt op de wal en kijk ook om de paar slagen goed waar je naartoe zwemt.

Zwem altijd in een groep

Zo raak je je oriëntatie minder snel kwijt dan wanneer je er in je eentje op uittrekt. Je kunt elkaar in de gaten houden en te hulp schieten, mocht er iets misgaan. Denk aan kramp in de spieren of het weer dat plotseling omslaat. Bovendien is het fijn om achter iemand aan te zwemmen, het scheelt je al gauw 18 tot 25 procent van je energieverbruik. Kies wel iemand die ongeveer even snel of langzaam zwemt als jij. Heb je niemand in je omgeving die met je mee wil? Informeer bij een zwemvereniging bij jou in de buurt of ze ook aan openwaterzwemmen doen.

Check de weersvoorspelling

Regel: ga nooit bij onweer het water in. Let dus extra op als je aan het eind van die zwoele zomerdag wilt afkoelen in het meer; voor je eigen veiligheid kun je het water beter vermijden als er mogelijk onweer in aantocht is. Water is een geleider en zelfs op honderd meter afstand kan een blikseminslag fataal zijn.

Bouw het rustig op

In natuurwater heb je te maken met andere condities dan in een zwembad. Denk aan stroming, wind, obstakels op de bodem of drijvend in het water, andere zwemmers of watersporters. Dat maakt ook dat je ademhaling in de buitenlucht anders is. Overdrijf dus niet wanneer je net begint en oefen rustig met je tempo en je ademhaling. Zo voorkom je dat je hartslag omhoog schiet en dat je naar lucht moet happen. Bouw je afstand ook rustig op. Op Zwemanalyse.nl vind je een zwemschema om je afstand op te bouwen naar een kilometer.

Wetsuit aan en gaan

Natuurlijk kun je voor openwater-zwemmen gewoon je bikini of badpak aantrekken, maar beter is het om een wetsuit te dragen. Dit houdt je warm en zorgt voor drijfvermogen, waardoor je beter op het water blijft liggen en het makkelijker is om te blijven zwemmen. Verdere uitrusting: een badmuts, waterschoenen – kan prettig zijn als je de bodem niet kunt zien – en eventueel een zwembrilletje. In de winter is een wetsuit een must om onderkoeling te voorkomen. Net als een badmuts, omdat je met nat haar snel afkoelt.

Zorg ervoor dat je zichtbaar bent

Kies voor een opvallende badmuts of neem een felgekleurde boei mee op je zwemtocht. Daardoor ben je beter zichtbaar voor boten, andere zwemmers en watersporters. Handig: in een boei kun je ook spulletjes kwijt, zoals je telefoon, huissleutels, wat geld en eventueel een aluminium dekentje voor noodgevallen.

Doe vooraf oefeningen tegen kramp

Kramp in je kuit of been is een typisch zwemmersprobleem. Oefen van tevoren in het zwembad – want dan weet je hoe het voelt in het water – hoe je moet rekken als je kramp krijgt, zodat je toch kunt blijven drijven. Trek je tenen naar je toe en zwem eventueel alleen op armkracht zo snel mogelijk naar de kant. Zoals voor elke sporttraining is ook bij zwemmen een warming-up aan te raden, ongeveer tien tot vijftien minuten. Hetzelfde geldt voor een cooling down om je spieren beter te kunnen laten herstellen.

Tekst: Merel Brons