Q&A: waar blijft je vet als je afvalt?

15 oktober 2019

Je bent kilo’s kwijt na een geslaagd dieet, maar nu vraag je je af: waar blijft dat vet als je afvalt?

Dr. Mariëtte Boon, internist in opleiding in het Leids Universitair Medisch Centrum en co-auteur van het boek Vet belangrijk: “Er zijn twee soorten lichaamsvet: bruin en wit vet. Dat laatste is de soort die wij allemaal kennen en waar we het liefst vanaf willen. Wit vet bestaat uit witte vetcellen, een soort zakjes die zich vullen met vet. Het zit door je hele lichaam; onder je huid en tussen je organen.

Gemiddeld heeft een mens ongeveer veertien kilo wit vet. De hoeveelheid bruin vet in ons lichaam is veel minder, ongeveer driehonderd gram. Dit vet zit als een soort kussentjes in je nek en langs grote bloedvaten. De cellen in bruin vet zien er heel anders uit en zijn eigenlijk kleine energie­fabriekjes. Ze kunnen vetten en suikers verbranden tot warmte.”

Lees ook: ‘Wetenschappelijk bewezen: noten helpen bij afvallen‘

Het nut van vet

“Het biologisch nut van bruin vet is om je warm te houden. Als je blootstaat aan kou, ga je rillen en klappertanden om warmte te maken, maar dat kost enorm veel energie. Bruin vet staat binnen een paar minuten ‘aan’ en maakt je warm. Als je lichaams­temperatuur te laag is, geven je hersenen een seintje aan het bruine vet om bij te stoken. Door per dag twee uur in de kou te staan – 17 graden is al voldoende – kun je de hoeveelheid bruin vet in je lichaam verhogen en hiermee je vetverbranding opschroeven.

Ons witte vet heeft ook een doel: het dient als opslagplaats voor vet en is daardoor onmisbaar. Je organen gebruiken naast suikers namelijk ook vetten als brandstof.”

Verbranding

“Als organen vet gebruiken als brandstof, wordt het vet in een chemische reactie verbrand tot energierijke stofjes, water en koolstofdioxidemoleculen, die je uitademt. Je organen gebruiken de energierijke stofjes om te kunnen functioneren, maar ze zorgen ook voor het samentrekken van je spieren. Het water circuleert in het bloed, tussen de cellen en een deel plas je uit.

Wanneer je meer calorieën verbrandt dan je binnenkrijgt, bijvoorbeeld door sporten en gezond eten, laat je meer vet uit je witte vet los en wordt het in de verschillende organen verbrand. Het gevolg is dat je witte vet letterlijk kleiner wordt. Ook dankzij bruin vet kun je afvallen: vetten uit het witte vet worden door bruin vet namelijk verbrand tot warmte.

Kortom: als je afvalt, wordt je vet omgezet in warmte, energierijke stofjes, water én koolstofdioxide.”

Tekst: Maike Abma