Hoeveel slaap heb je eigenlijk echt nodig?
12 september 2022
Voldoende slaap is een voorwaarde voor een gezond leven. Je kunt slaap zien als een broodnodige en dagelijkse onderhoudsbeurt voor je lijf en brein. Hoe weet je of je voldoende of te weinig slaapt? Kun je ook teveel slapen en wat is daar dan het effect van? Dit is handig om te weten over goed slapen en een gezonde nachtrust. De Santé slaapcoach legt het uit.
De meeste mensen hebben zo’n 7 tot 9 uur slaap nodig per nacht. De ideale slaapduur is persoonlijk en neemt iets af bij het ouder worden. Onze slaap bestaat uit verschillende slaapfases, van licht tot diep, gevolgd door een droomfase. Samen nemen deze slaapstadia zo’n 1,5 uur in beslag (een slaapcyclus). Ze volgen elkaar altijd in dezelfde volgorde op en je hebt ook al deze fases nodig voor een gezonde slaap. Een goede nachtrust bestaat uit vier tot vijf keer dezelfde rondgang langs deze slaapstadia.
’s Nachts wakker worden is heel normaal
Het is gebruikelijk om een paar keer per nacht kort wakker te worden. Dat gebeurt op het moment dat we zo’n slaapcyclus van ongeveer 1,5 uur hebben afgerond. Goede slapers vallen snel weer in slaap en herinneren zich niet eens dat ze even wakker waren.
Voor minder goede slapers is het vaak lastiger om meteen weer verder te slapen. Verschillende omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat je op dat moment ‘aan’ gaat. Denk aan (werk)stress, zorgen over je gezondheid of die van anderen, je financiën. Of ongerustheid over het niet slapen en de effecten daarvan op de volgende dag.
Veel slechte slapers slapen meer dan ze zelf denken. Dit komt doordat de aandacht ligt op de wakkere momenten en het onderschatten van de tijd tussen deze momenten.
Te weinig slaap: de signalen
Gemiddeld hebben we minstens 7 uur per nacht nodig om onze gezondheid en prestaties op peil te houden. De meeste Nederlanders halen die ondergrens nét. Je slaapbehoefte hangt af van je leeftijd (jongeren slapen meer dan ouderen) maar kan ook per dag verschillen, bijvoorbeeld als je ziek bent. De vraag is ook of je op het juiste moment slaapt, rekening houdend met jouw biologische klok. Bijvoorbeeld niet te vroeg gaan slapen als je een avondmens bent, want dat heeft weinig zin.
Signalen dat je echt meer slaap nodig hebt
- Je valt bijna onmiddellijk in slaap als je gaat liggen
- Je hebt last van slaperigheid overdag
- Je hebt behoefte aan snacks, liefst zoet en/of vet
- Je komt aan of afvallen lukt niet
- Je huid ziet er dof uit en je hebt wallen
- Je voelt je snel angstig of geïrriteerd
- Je bent vergeetachtig of ongeconcentreerd
- Je bent sneller ziek dan anders
Te veel slaap: kan dat en is dat erg?
Veel mensen slapen te weinig maar teveel slapen kan ook. Als je een tijdje te weinig hebt geslapen, is het normaal dat je daarna wat langer slaapt. Ook als je ziek bent is langer slapen gebruikelijk, dit draagt bij aan je herstel.
Teveel slaap wordt ook gelinkt aan een hoger risico om ziek te worden en te overlijden. Als je twee uur meer slaapt dan gemiddeld neemt volgens de onderzoekers de kans op een hartaanval of hartstilstand met maar liefst met 41 procent toe. Het is niet duidelijk waarom de risico’s op hartklachten toenemen bij te veel slaap. Het kan zo zijn dat mensen al bepaalde medische aandoeningen hebben waardoor ze juist zo lang slapen.
Signalen dat je mogelijk teveel slaapt
- Je voelt je passief
- Minder sterke spieren door minder gebruik ervan
- Verslechterde doorbloeding
- Achteruitgang van je algehele conditie
Wanneer je voor langere tijd meer slaapt dan je gewend bent en niet uitgerust wakker wordt, kan dat een symptoom zijn. Het is een teken dat er iets aan de hand is. Goed om uit te zoeken dus, zodat je het op tijd kunt oplossen.
Zo weet je of je genoeg slaapt
Omdat de slaapbehoefte zo persoonsgebonden is en de kwaliteit ook een rol speelt, is het lastig om door middel van het aantal uren te bepalen hoeveel slaap voldoende is. Gelukkig kan het ook heel eenvoudig door stil te staan bij de volgende aanwijzingen van een goede nachtrust.
Aanwijzingen dat je genoeg slaap hebt gehad
- Je voelt je uitgerust bij het wakker worden
- Je hebt voldoende energie voor de hele dag
- Je hebt een goed humeur (meestal dan hè)
- Je doet wat je belangrijk vindt, zonder veel uitstellen
Hoe zou het zijn om wat minder focus te hebben op het aantal uren slaap en meer op je voorkeuren voor slaaptijden en energie gedurende de dag?
Beeld Getty Images, tekst: Tessa Dekkers
Over Tessa Dekkers
Slaapcoach met als missie een gezonde nachtrust voor alle slapers. Leert jou graag anders omgaan met slaapproblemen zodat je overdag genoeg energie hebt om te doen wat jij belangrijk vindt.
Tip van de redactie
Tunturi Cardio Fit R20 Roeitrainer
