Betekent vreemdgaan het einde van je relatie?

3 mei 2023

Sommige mensen maken direct een einde aan de relatie na ontrouw van hun partner. Maar als je partner vreemdgaat betekent dat niet per definitie het einde van de relatie, zegt de beroemde relatietherapeute Esther Perel.

Betekent vreemdgaan altijd het einde van een (jarenlange) relatie? Statistieken zeggen: 46 procent van de vrouwen vindt van niet. Mannen zijn iets minder bereid hun vrouw te vergeven. Van de mannen geeft 37 procent de relatie nog een kans.

Vreemdgaan en ouder worden
Vrouwen van 55 jaar en ouder zijn gemiddeld nog vaker bereid om na het vreemdgaan van hun partner aan de relatie te werken. 53 procent van hen zou hun partner vergeven. Mannen worden alleen maar minder vergevingsgezind, 35 procent van de mannen van 55 jaar en ouder zou overspel kunnen vergeven.

Adviezen van Esther Perel

De beroemde relatietherapeute Esther Perel vertelt in haar boek Liefde in verhouding dat het onthullen van een buitenechtelijke relatie altijd een grote schok is voor de andere partner. Volgens Perel is het belangrijk om de ontrouw altijd te vertellen. Waarbij je ook moet vertellen of het eenmalig was of langer duurde, of er sprake was van seks of alleen hunkering naar liefde en aandacht. Al is het pijnlijk om die waarheid te horen, zegt het wel iets over de relatie en wat daaraan ontbrak, zegt Perel.

Tegenstrijdige emoties

De bedrogene heeft altijd te maken met veel tegenstrijdige emoties. Je houdt van je partner en je haat je partner, je wilt vastgehouden worden en losgelaten worden. Dat zijn allemaal normale reacties volgens Perel. Wat nodig is, is dat ‘bedrieger’ met begrip luistert naar de bedrogene. En juist dat is volgens Perel heel lastig omdat de de overspelige zich vaak schuldig voelt na het vreemdgaan, zich schaamt en daardoor moeilijk naar zijn of haar partner kan luisteren. Toch is juist dat begripvol luisteren het allerbelangrijkst.

Wraak

Wie bedrogen is of zich bedrogen voelt droomt soms van wraak. Perel noemt in haar boek het verhaal van een vrouw die het strafblad van haar man naar de ouders van zijn nieuwe vriendin stuurt. En er is dat beroemde verhaal van ene bekende Nederlandse tv-presentatrice die alle knoopjes van de overhemden van haar man knipte en hem de deur wees met de woorden: ‘je kunt toch zo goed naaien?’

Perel zegt: ‘Ik kan me voorstellen dat je heftige wraak wil, maar tel alsjeblieft tot tien, en bedenk dat het vaak alleen maar meer stukmaakt. Het is goed iets met je woede te doen, maar dat kan ook op een manier die het herstel bevordert.’ Fantaseren over wraak na vreemdgaan werkt soms net zo goed, of beter dan de uitvoering ervan.

Lees ook: Hoe emotioneel vreemdgaan je relatie kan beïnvloeden

Neem de tijd na vreemdgaan

Ontrouw komt niet altijd uit de lucht vallen. Achter de meeste ontrouw zit een betekenis, belangrijke motieven om seks, aandacht of de liefde bij een ander te zoeken. Als je te snel een punt achter je relatie zet kom je er volgens Perel niet achter wat er ontbrak in de relatie.

Ontrouw is als een heftige storm die de fundamenten van je huis op de proef stelt. Als het fundament goed is, kan het zijn dat de muren scheuren of het dak instort, maar je kunt alles opnieuw opbouwen, als je dat wil.

Wie ben ik?

Perel komt in haar praktijk regelmatig mensen tegen die een goed huwelijk hebben, maar toch vreemdgaan. De reden daarvoor is volgens haar dat deze mensen in hun relatie een deel van zichzelf zijn kwijtgeraakt. Een relatie brengt ook verplichtingen met zich mee en rollen die je moet vervullen. Zoals die van vader, moeder, tuinmens, boekhouder, verzorger. Vaak zoeken mensen dan een ander bij wie ze dat kunnen zijn wat ze in hun relatie waren kwijtgeraakt. Hun avontuurlijke zelf, hun knappe aantrekkelijke zelf, hun losbandige, of juist rustige zelf. Verdrongen rollen waar hun eigen partner geen ruimte meer voor geeft.

Je relatie dat ben je samen

Wie ooit bedrogen is, weet hoe pijnlijk dat is. En wie de ‘bedrieger’ is geweest, weet ook hoe vreemd de combinatie is van intense verliefdheid of lust voor de een en nog altijd intense liefde voor de ander. Althans, in het gunstige geval waarin het fundament van je relatie nog goed is. In relaties die eigenlijk geen lang leven beschoren zijn, of die de uiterste houdbaarheidsdatum niet doorstaan, kan een affaire de aanleiding zijn om uit elkaar te gaan. Als een breekijzer om dat op te breken wat niet verder zou kunnen groeien.

Maar in veel relaties is het fundament wél goed en zou je volgens Perel de moed moeten opbrengen om samen te kijken naar wat je samen hebt. Geen enkele relatie is perfect. Maar als je die imperfectie kunt accepteren en elkaar na ontrouw kunt vergeven, kan een affaire een loodzwaar maar niet onoverkomelijk onderdeel zijn van de relatie.

Wat ontbreekt er?

Volgens Perel is ontrouw heel vaak een indicatie voor iets wat gemist wordt in de relatie. In haar praktijk vraagt ze de overspeligen vaak wat ze bij de ander vonden of zochten wat ze in hun vaste relatie niet hadden of deelden. Je kunt niet alles bij één partner vinden, maar dat wat je niet thuis vindt – reizen, lachen, drinken, hardlopen, kletsen, intiem zijn – kun je ook met vrienden en familie delen.

Hoe verder na vreemdgaan?

Wie bedrogen is, neigt misschien naar de ander per direct de deur uit gooien. Een eind aan de relatie lijkt soms makkelijker dan samen blijven waarbij de een zich misschien schuldig voelt en de ander veel verdriet heeft. Verder gaan na overspel kost veel energie en investering aan beide kanten. En vraagt om wederzijds begrip, veel tijd en misschien zelfs een wond die nooit helemaal heelt. Omdat geen enkele relatie hetzelfde is, is er ook geen standaard recept voor wat je moet doen als je verliefd bent op een ander, overspelig bent geweest, gekwetst, bedrogen. Maar geen enkel probleem kun je oplossen in de omstandigheden waarin die is ontstaan. Genezen, herstellen heeft tijd en ruimte nodig. En misschien gooi je, net als Linda de Mol dat deed, je partner direct de deur uit. Misschien zoek je daarna weer toenadering. Overspel en ontrouw is altijd een scheur in de relatie. Een wond die moet genezen. En misschien moet je, zoals voetballers zeggen, gewoon je verlies nemen en verder gaan. Met of zonder deze partner. Vertrouwen terugwinnen kost tijd en inspanning. En het biedt ruimte om samen dingen te bespreken die je daarvoor misschien nooit besprak. Of ruimte om de ander eens goed de waarheid te vertellen. Of juist je liefde te tonen. En ga je samen verder, spreek dan af dat je blijft praten over wat je zoekt en mist in een relatie.

Vreemdgaan en seks

Overspel gaat niet altijd over seks. En gaat ook niet altijd over aandacht bij een ander zoeken. Het betekent ook niet dat de liefde over is of je relatie niet goed is. Overspel is soms een ongelukkige samenloop van omstandigheden, maar ook vaak een teken dat een van de twee partners iets miste bij zichzelf. Je kwetsbaar opstellen in je relatie en vol aandacht naar elkaar luisteren is belangrijk om verder te kunnen. Blijf na overspel praten over wat je misschien allebei wel miste, maar ook wat je allebei denkt over overspel en seks. Misschien dacht je daar in het begin van je relatie anders over dan nu. Praat ook met elkaar over wat je in bed wil, aan intimiteit en aandacht.

Boekentip

Tekst Santé, Beeld: GettyImages