Wat gebeurt er als je flauwvalt?

Tekst: Maaike van Oostveen

14 augustus 2025

Frederik de Lange is als cardioloog betrokken bij de syncope polikliniek (de ‘flauwvalpoli’) van Amsterdam UMC. Hij legt aan Santé uit wat er gebeurt als je flauwvalt.

Frederik de Lange: “Vlak voordat je flauwvalt, daalt je bloeddruk en vertraagt je hartslag, waardoor de bloedtoevoer naar je hersenen onvoldoende wordt en je je licht in je hoofd voelt. Wanneer de flauwvalreactie zich doorzet, kun je even bewusteloos raken. Dit duurt altijd kort en je komt vanzelf weer bij. Door de liggende houding herstelt namelijk de bloedtoevoer.”

Oorzaken flauwvallen

“Vaak is er een trigger, een soort prikkel, waardoor de flauwvalreactie optreedt. Bijvoorbeeld bij sterke emoties of pijn. De bekendste trigger is bloedfobie. Hierbij zijn mensen bang voor bloedprikken, waardoor er heel snel een flauwvalreactie kan plaatsvinden. Ook te snel opstaan of erg lang moeten staan zijn triggers. Zo zie je flauwvalreacties ook veel bij militairen die lang in de houding staan bij warm weer. Medicijnen kunnen ook een te lage bloeddruk veroorzaken en daardoor flauwvalreacties uitlokken, zoals bloeddrukverlagers bij ‘overbehandeling’ van een hoge bloeddruk. Maar er is niet altijd een duidelijke oorzaak of trigger. We weten door wat we zien en horen in de huisartsenpraktijken dat vrouwen op jonge leeftijd meer flauwvallen dan mannen. De oorzaak daarvan weten we niet. Op latere leeftijd is
dit niet meer het geval en komt het bij mannen en vrouwen even vaak voor.”

Lees ook: ‘Alles wat je moet weten over je bloeddruk’

Onschuldig fenomeen

“Ongeveer veertig procent van de wereldbevolking heeft een of meerdere keren last van een flauwvalreactie. Belangrijk om te weten: het is een onschuldig fenomeen. Het voelt heel vervelend, maar de flauwvalreactie zelf kan geen kwaad. Je hoeft er dus niet angstig voor te zijn. Voel je dat je gaat flauwvallen, ga dan zitten of liever nog liggen. Daarmee herstel je het snelste en kun je bijna altijd de bewusteloosheid voorkomen. Het kan ook helpen om je (been)spieren zo’n dertig seconden aan te spannen, daarmee stimuleer je de bloedsomloop. Ben je toch flauwgevallen en voel je je na afloop nog weeïg, blijf dan gewoon even rustig liggen. Probeer daarna wat te drinken en iets zouts te nemen. Dat heeft niet per direct effect, maar het zal langzaam je bloeddruk doen verhogen. Iets suikerrijks zal niet helpen, aangezien flauwvallen niets te maken heeft met je bloedsuikerspiegel.”

Beeld: Getty Images
Tekst: Mara Ruijter, Santé 08 2024