Op deze leeftijd besluiten de meeste stellen te scheiden

1 mei 2024

Op welke leeftijd besluiten de meeste stellen te scheiden? En hoe overleef je het? Santé zocht het voor je uit. Dit is wat je moet weten als je gaat scheiden.

De inmiddels overleden scheidingstherapeut Bruce Fisher bedacht een methode om het verlies en verdriet van een echtscheiding zo goed mogelijk te verwerken. Scheiden is als een berg beklimmen. Maar je moet die berg beklimmen om je verdriet te kunnen verwerken. Amerikaanse scheidings deskundige Fisher vergelijkt het scheidingsproces met het beklimmen van een berg. Scheiden brengt volgens hem verdriet met zich mee en vaak een lange weg naar herstel. Fisher onderscheidt  negentien stappen die mensen maken op weg naar herstel. De verschillende stappen leg je niet op dezelfde manier af. Er zijn dagen dat je drie stappen vooruit zet en dagen dat je er vier terug glijdt. En het beklimmen van die berg is een enorm project dat uithoudingsvermogen  en inspanning vraagt. De meeste mensen hebben drie tot vijf jaar voor nodig om de hele klim af te leggen.

Het aantal echtscheidingen neemt in Nederland al jaren af. In 2021 eindigde acht van de duizend huwelijken, in 2022 was dat zeven op de duizend. Vergrijzing, later trouwen, vaker samenwonen of helemaal niet trouwen en samenwonen zorgt ervoor dat wie trouwt meer kans heeft om samen te blijven. Van de stellen die in 2010 trouwden, was ruim 15 procent binnen tien jaar gescheiden. En dus een kleine 85 procent al 14 jaar ‘gelukkig’ getrouwd.

Op deze leeftijd besluiten de meeste stellen om te gaan scheiden

Van de mensen die uiteindelijk gaan scheiden is de kans wat groter onder hoog opgeleiden en onder mensen die al veel gescheiden stellen in hun omgeving hebben. Maar opvallend in de statistieken van CBS is dat er een leeftijd is waarop de meeste stellen besluiten uit elkaar te gaan. De meeste mensen die besluiten te scheiden zijn tussen de 5 en 10 jaar samen geweest. Van de beëindigde huwelijken had 21,7 procent nog geen vijf jaar geduurd. Mannen zijn gemiddeld 48 jaar, vrouwen 44 jaar en acht maanden wanneer de scheiding wordt uitgesproken.

Tot zo ver de statistieken. Ben jij een van die mensen, dan hier het stappenplan van Fisher om weer je oude zelf te worden.

De eerste twee stappen zijn relatief makkelijk

De eerste twee stappen zijn gek genoeg relatief makkelijk. Fisher noemt ze ontkenning en angst. Maar die twee kunnen in het begin zo overheersend zijn, dat je niet eens zin hebt om aan je klim te beginnen. De volgende zes stappen zijn meer een soort valkuilen. Het zijn volgens Fisher de meest pijnlijke in het genezingsproces: eenzaamheid, vrienden kwijtraken, schuldgevoel of afwijzing, rouw, woede en loslaten.

De eenzaamheid kan groter zijn dan je ooit hebt gevoeld. Het idee dat je voor altijd alleen zult zijn is overweldigend. En juist omdat deze fase zo pijnlijk is, heb je extra veel behoefte aan vrienden om je heen. Maar scheiden kost je gek genoeg altijd vrienden, al levert het gelukkig ook nieuwe op. Schuldgevoel komt zowel bij de verlatene voor als bij degene die de relatie heeft afgebroken. Hoewel dat niet altijd zo voelt, kun je volgens Fisher wel stellen dat waar er twee scheiden en twee schuld voelen.

Lees ook: dit zijn de 4 slechtste redenen om te trouwen

Rouw is een belangrijke stap

Hoewel alle stappen bijdragen aan het genezingsproces, zijn sommige belangrijker dan andere. En rouwen is een belangrijke stap. Rouwen om het verlies kan zo overweldigend zijn dat het alle energie wegzuigt. Bovendien gaat je gevoel van eigenwaarde ernstig omlaag door een scheiding, of je je nu schuldig voelt over het feit dat jij het initiatief hebt genomen of je slecht voelt doordat je je afgewezen voelt.

Lees ook: doen, 10 minuten stevig wandelen

En dan hebben veel mensen met een gebroken hart ook nog het gevoel dat ze altijd alleen zullen zijn. Het gevoel dat er nooit meer zo van je gehouden wordt. Of je kunt zo gekwetst of teleurgesteld zijn dat je het idee hebt dat je niemand meer kunt vertrouwen. En in die kwetsbare staat moet je, zoals Fisher het omschrijft, ook nog eens een enorme berg beklimmen.

Dit is wat veerkrachtige mensen doen

Natuurlijk is niet iedereen hetzelfde en kunnen sommige mensen beter met een scheiding omgaan dan anderen. De Amerikaanse hoogleraar Brené Brown onderzocht wat mensen karakteriseert die goed met lastige situaties om kunnen gaan. Ze ondervroeg honderden mensen over de tegenslagen in hun leven. De meeste mensen bleken bij tegenslag dat te doen wat dieren ook doen in een noodsituatie. Ze vechten, vluchten of bevriezen. Maar de veerkrachtige mensen in Browns onderzoek, de mensen die goed met tegenslag konden omgaan deden geen van deze drie dingen.

Ze deden iets anders: ze voelden. Ze bleken niet bang te zijn voor negatieve gevoelens. Ze waren als een monnik op de berg. Een monnik die in een dun jurkje in de snijdende wind staat en niks kan doen, alleen maar de kou voelen. Ze voelden de koude wind maar lieten zich er niet door omver blazen.

Volgens Brown is het belangrijk om alle emoties serieus te nemen, ook de minder plezierige, omdat ze ons laten zien dat er iets niet goed zit. Je hoeft volgens haar niet eens te weten welke emotie het is of waar die emotie vandaan komt. Als je ‘m maar voelt.

‘Heel wat pijn ontstaat omdat we ons te lang vastklampen aan iets wat we moeten loslaten,’ zegt Fisher. En: ‘Iemand die nog met grote regelmaat over zijn ex praat, heeft die persoon nog niet kunnen loslaten.’ Toch is dat de laatste van de zes moeilijkste stappen.

Vraag je niet af wat er mis ging

Zodra je je weer wat beter over jezelf gaat voelen, krijg je ook de energie die nodig is voor de volgende etappe van de reis: groter gevoel van eigenwaarde en verandering. In deze fase wil je begrijpen waarom je relatie eindigde.

Als je snapt waarom het mis ging, kun je hopelijk leren hoe je het in de toekomst anders gaat doen. Veel mensen die net gescheiden zijn willen juist aan het begin van het proces snappen waar het mis is gegaan. Wat had je anders kunnen doen? Waar ging het mis?

Volgens Fisher moet je die gedachten loslaten en ze pas weer terughalen als je wat verder in het genezingsproces bent. In die eerste weken en maanden kun je nog helemaal niets begrijpen. Omkijken en evalueren kun je pas doen als je wat hoger op die berg bent, zegt Fisher.

Pas als je wat afstand hebt kunnen nemen, volgt een fase van rebellie waarbij je andere keuzes gaat maken in het leven. Ook als je er niet om hebt gevraagd, heb je een tweede kans gekregen om je leven anders in te richten. Maar dat besef heeft tijd nodig, net als alle andere stappen in dit proces.

Hoe lang duurt het?

Liefdesverdriet is niet alleen verdriet over de voorbije relatie, maar ook angst dat dit verdriet nooit meer voorbij gaat. Toch zijn er heel veel onderzoeken waaruit blijkt dat mensen veel sterker zijn dan ze denken. In de praktijk blijken we allemaal prima overlevers, die zich heel goed kunnen aanpassen aan nieuwe omstandigheden. Al zijn het heel veel nachtjes slapen, maar op een dag ga je je gelukkiger voelen.

Dat blijkt ook uit een groot Engels onderzoek waarbij tienduizend mensen tussen de 16 en 60 jaar gedurende twintig jaar werden gevolgd. De onderzoekers wilden weten welke tegenslagen mensen meemaakten en hoe lang het duurde voor ze daar weer bovenop kwamen.

De grootste en meest langdurige impact had het verliezen van je baan als je kostwinner was. Zelfs als mensen een nieuwe baan hadden gevonden, bleven ze verdrietig over het eerdere verlies. Maar mensen die scheiden waren vijf jaar na de scheiding aanzienlijk gelukkiger dan voor de scheiding.

Belangrijk in het proces van genezing is om te leren houden van jezelf. Belangrijk daarbij is dat je erop vertrouwt dat het goedkomt. Die mensen die langs de zijlijn van je leven staan te roepen dat het goedkomt, die hebben uiteindelijk gelijk.

De beloning is het gevoel van vrijheid dat je staat te wachten wanneer je na een aantal jaar de top van die berg hebt bereikt. En minstens zo belangrijk: durf om hulp te vragen bij het beklimmen van die berg. Je hoeft het n iet alleen te doen.

LEES ook: dit zijn de slechtste redenen om te trouwen

Lees verder:

Stedelijke koppels scheiden vaker

Dit vergroot de kans dat je gaat scheiden

Pijnstillers helpen ook tegen emotionele pijn

Leestips

TEKST MANON DAELMANS

BEELD GETTYIMAGES

Tip van de redactie

In dit boek laat Eveline Jurry zien dat je positief uit een scheiding kunt komen. Een scheiding is bijzonder ingrijpend. Voor jezelf, voor je kinderen, familie en vrienden. ‘Positief Scheiden’ zijn twee woorden die totaal met elkaar in tegenspraak lijken te zijn. Toch kán het en dit boek laat je zien hoe je het doet. Voor meer informatie klik op onderstaande button.

TEKST MANON DAELMANS

BEELD GETTYIMAGES