Hoe ga je om met mensen die geen vragen stellen?
23 januari 2024
Soms stel je allerlei vragen aan mensen, maar niemand vraagt iets aan jou terug. Waar komt dit vandaan? En hoe ga je om met mensen die geen vragen stellen?
Je loopt er misschien wel eens tegenaan. Je zit op een verjaardag of bij een groep mensen die nooit vragen stellen. Zelfs een ‘hoe gaat het’ komt niet over hun lippen. Hoe ga je alsnog in gesprek met dit soort gesprekspartners en waar komt dit niets-vragen vandaan? Elke Wiss, auteur van het boek Socrates op Sneakers (Filosofische gids voor het stellen van goede vragen) legt het ons uit.
Hoe kan het dat mensen geen vragen stellen? Wat zit daar achter?
“Soms is het niet-stellen-van-vragen een patroon in bepaalde vriendengroepen. Die kennen elkaar al zo lang en goed, dat ze vooral herinneren van vroeger ophalen. En nu verhalen vertellen die indruk maken, waardoor jezelf een beetje goed uit de bus komt. Daarnaast durven we niet te vragen. We zijn bang om op tenen te trappen of uit te dagen op wat hij of zij zegt. In vriendengroepen kun je je ook afvragen: wat bindt ons? Blijkbaar niet de goede gesprekken.
Mensen vinden het heel fijn om over zichzelf te praten. Want daardoor wordt er dopamine aangemaakt, waar je je heel prettig door gaat voelen. Ons hele systeem is gericht op ‘ikke, ikke, ikke’ en daar voelen we ons comfortabel bij. Vaak is dat onbewust. Dat begint bij, dat als jij iets vertelt, ik in mijn hoofd al bezig ben met wat ik daar zelf over kan vertellen. Hier heb ik ook een anekdote bij, of hier heb ik ook mening over. Dat zorgt ervoor dat je eigenlijk niet echt goed luistert.”
Hoe ga je om met mensen die geen vragen stellen?
“Heel veel mensen lopen daar tegenaan. Veel mensen zeggen ook tegen mij: leuk dat boek van jou, maar soms stel ik veel vragen en dan stelt mijn gesprekspartner helemaal geen vragen terug. Dan is dat toch geen goed gesprek? Ik weet niet of het nodig is of een ander jou vragen moet stellen, om het voor jou als een goed gesprek te ervaren. Het kan ook heel goed zijn dat je hele leuke gesprekken hebt met mensen, die je de hele avond geen enkele vraag stellen. Ik vind dat niet erg, want ik mag in jouw hoofd kijken.”
Hoe houd je een gesprek toch in leven, wanneer de ander geen vragen stelt?
“We moeten af van het het idee dat een gesprek pas goed als het gelijkwaardig is en we elkaar beide evenveel vragen stellen. Dan ben je namelijk alsnog bezig met ‘en ik dan’? Je lost het ‘probleem’ al grotendeels op door oprecht geïnteresseerd te zijn en veel te vragen. Beleefde mensen, die enig sociaal gevoel hebben, voelen dit aan en zullen daardoor onbewust die balans weer willen herstellen en vragen terug gaan stellen.”
Lees ook: 18 vragen om aan jezelf te stellen als je jezelf beter wil leren kennen
Kost dat continu vragen stellen niet heel veel energie?
“Dat begint bij jezelf of je oprecht geïnteresseerd bent in de ander, of de ander open is en of het gesprek enige diepgang heeft. Als dat niet het geval is kan het veel energie kosten en kun je beter met iemand anders gaan kletsen. Maar vragen stellen, eenrichtingsverkeer, kost mij geen energie meer. Als de andere bereid is de vragen te beantwoorden. Een oprechte nieuwsgierigheid kost minder energie dan de hele tijd zelf intussen bedenken wat voor iets soortgelijks je zelf hebt meegemaakt.”
Sommige mensen vragen niet eens ‘hoe is het?’ Hoe kan dit?
“De sociale regel is toch wel op z’n minst dat je dit terugvraagt. Het interessantste is dat je dat eens vraagt aan die mensen. Dat je oprecht nieuwsgierig bent waarom ze het niet terugvragen. Dan wordt het natuurlijk meteen opgevat als een aanval, maar ik zou nieuwsgierig zijn naar de reden. Durven ze het niet? Hebben ze er geen zin in? In andere gevallen kan het soms als lastig worden ervaren, bijvoorbeeld als iemand iets heftigs heeft meegemaakt. Dan gaan mensen de vraag ‘hoe is het’ het liefst uit de weg.
‘Hoe is het’ op deze manier valt voor mij niet eens onder vragen stellen. Dat voldoet voor mij aan een aantal voorwaarden. Ten eerste is dat je het antwoord nog niet weet en graag wilt weten. Ten tweede moet het in z’n vorm ook echt een vraag zijn. Dus niet: het gaat wel lekker met jou hè? Dan veronderstel je al iets. Je moet geen hoop of verwachting hebben welke kant het antwoord opgaat. Stel een vraag zonder vooringenomen blik. En stel ze vooral.”
Socrates op sneakers
TEKST RACHEL VIETH
BEELD GETTY IMAGES
