Nieuw onderzoek: depressie niet zomaar ‘chemische disbalans’ in de hersenen
31 maart 2023
Lang werd gedacht dat depressie een ‘chemische disbalans’ in de hersenen is, veroorzaakt door een verlaagd serotonineniveau. Dat blijkt niet te kloppen.
28-07-2022
Serotonine is het ‘gelukshormoon’ dat onder andere invloed heeft op onder andere je slaap, zelfvertrouwen en stemming. Moderne antidepressiva (SSRI’s) zorgen ervoor dat de hoeveelheid van dit stofje hoger wordt in de hersenen, waardoor depressie onder controle kan blijven. In Nederland gebruiken 1,2 miljoen mensen antidepressiva.
Laag serotonineniveau geen invloed op depressie
Uit een groot nieuw onderzoek blijkt nu dat een verlaagd serotonineniveau helemaal geen invloed heeft op depressie. De werking van SSRI’s is anders dan de medische wereld dacht, en eigenlijk weten we niet hoe het precies hoe de medicatie werkt. De onderzoekers legden alle belangrijke studies naar serotonine en depressie naast elkaar. “Veel mensen nemen antidepressiva omdat ze geloven dat hun depressie een biochemische oorzaak heeft, maar dit is niet bewezen”, zegt professor Joanna Moncrieff van University College London (UCL), waar het onderzoek plaatsvond. Volgens haar is dit belangrijke informatie voor patiënten, zodat zij een bewuste keuze kunnen maken over het gebruik van antidepressiva. De medicatie heeft namelijk veel bijwerkingen.
In het onderzoek ontdekten ze tevens hoe groot de impact van heftige levensgebeurtenissen is op de stemming van mensen. Volgens de onderzoekers is depressie eerder een reactie op stressvolle omstandigheden in het leven, dan simpelweg het missen van een stofje in de hersenen.
Chemische disbalans is achterhaald
De zogenaamde ‘serotoninehypothese’ stamt uit de jaren ’60 en is inderdaad achterhaald, schrijven onderzoekers van Harvard. Bij depressie is er sprake van meerdere factoren, zoals genetische aanleg, stressvolle levensgebeurtenissen (zoals verlies en trauma) en medische problemen (zoals bijwerkingen van medicatie of een trage schildklier). Ook de darmen spelen een grote rol bij de mentale gezondheid, aangezien hier de meeste serotonine wordt aangemaakt in ons lichaam.
Medicijnen staan niet op zichzelf
In eerste instantie zal bij een milde depressie (psycho)therapie en veranderingen van de levensstijl geadviseerd worden. Als de depressie ernstig is, kan antidepressiva helpen. Het is namelijk niet zo dat antidepressiva niet werken: veel mensen hebben er wel degelijk baat bij, blijkt uit onderzoek. Maar we moeten de medicatie niet zien als enige oplossing voor mentale problemen, volgens psychiater Christiaan Vinkers van het UMC Utrecht Hersencentrum. “Medicatie staat nooit op zichzelf. Een psychiater stelt eerst vragen over stress, werk en verslavingen, en dan wordt gekeken wat de beste behandeling is. Medicijnen worden bijna altijd gecombineerd met andere behandelingen, zoals psychotherapie”, zegt hij tegen NOS.
Bronnen: PsychologieToday, Harvard Health Publishing, NOS, beeld GettyImages
Tip van de redactie
Samsung Galaxy Watch Active 2
