Botontkalking: wat is het (en hoe voorkom je het)

26 maart 2024

Botontkalking kan erg vervelend zijn en nare gevolgen hebben. Wat is het precies en vooral: hoe voorkom je het?

Gedurende je leven wordt er constant bot afgebroken en weer nieuw bot gemaakt. In je jeugd bouw je botmassa op om tussen je 18de en 25ste z’n piek te bereiken. Daarna blijft de botmassa een paar jaar stabiel. Als je ouder wordt, wordt er meer afgebroken dan aangemaakt. Wordt er in verhouding wel erg veel bot afgebroken en maar weinig opgebouwd, dan is er sprake van botontkalking. Het gevolg: botten die minder sterk zijn en sneller breken, en soms een ingezakte wervelkolom.

Risicofactoren

De ziekte komt vooral boven de 50 jaar voor. En: vrouwen hebben meer kans op botontkalking dan mannen. Dit komt door hormonale veranderingen die door de overgang plaatsvinden. De hoeveelheid oestrogeen neemt af, terwijl dat hormoon er juist voor zorgt dat je botten sterk blijven. De ziekte komt in heel enkele gevallen ook bij jonge mensen voor, vaak doordat zij ook nog andere risicofactoren hebben, zoals medicijngebruik.

Het gebruik van corticosteroïden, die worden voorgeschreven bij astma, allergieën, eczeem, de ziekte van Crohn en reuma, kan de kans op botontkalking vergroten. Andere risicofactoren zijn: een laag lichaamsgewicht, voeding met weinig calcium, een lage vitamine D-spiegel, weinig beweging, roken en (veel) alcoholgebruik. Ook als je een of meer botbreuken krijgt na je 50ste of als botontkalking in de familie zit, betekent dat een hoger risico.

Leefstijl

Osteoporose kun je niet genezen. Soms worden er medicijnen voorgeschreven, dit zijn meestal bisfosfonaten. Deze kunnen botontkalking remmen, zodat de kans dat je een bot breekt kleiner wordt, maar ze kunnen botontkalking niet genezen. Leefstijl speelt een belangrijke rol. Zo is het belangrijk om gezond te eten, zodat je voldoende calcium binnenkrijgt. Ook vitamine D is onmisbaar, net als voldoende beweging. Deze factoren zijn ook al op jonge leeftijd belangrijk om de kans op osteoporose op latere leeftijd te verkleinen.

Lees ook: Waarom je nog meer moet bewegen

Oplossingen voor botontkalking

• Beweeg iedere dag minstens een kwartier tot een halfuur. Beweging heeft invloed op je osteoblasten,
  de botaanmaakcellen. Die zijn vooral gevoelig voor beweging met impact; beweging waarbij je lichaam wordt belast met eigen gewicht, zoals bij wandelen, hardlopen, touwtjespringen. 
• Beweeg het liefst in de buitenlucht. Dat is belangrijk voor de blootstelling aan zonlicht om vitamine D binnen te krijgen. Vitamine D zit in ook vette vis als makreel, sardines en haring, en een klein beetje in eieren en vlees.
• Calcium zit met name in melkproducten als melk, kwark, yoghurt en kaas en plantaardige dranken als sojamelk en havermelk. Net als in groentes, noten (vooral amandelen) en peulvruchten. 
• Soms is extra vitamine D-suppletie of zijn calciumpillen nodig. Slik calciumpillen nooit zonder overleg met je huisarts, een teveel kan schadelijk zijn voor het hart.

Tip van de redactie:

Met dit bold38 balance board train je jouw balans, coördinatie en spieren. Op een leuke en effectieve manier versterk je jouw core, algehele fitheid en boost je jouw prestaties voor bijna iedere sport. Boardsport, tennis, crossfit, yoga, hockey, ga zo maar door. Daag jezelf uit en begin direct met balanceren! Voor meer informatie klik op onderstaande button.

TEKST MARA RUIJTER
BEELD GETTY IMAGES