Anne is vervroegd in de overgang
18 december 2022
Anne (35, contentstrateeg bij een marketingbureau) kwam er op haar drieëntwintigste achter dat ze al in de overgang was. “Als ik drie minuten op bed lag, was mijn rug kletsnat van de transpiratie.”
“Als ik uitging trok ik soms wit weg, werd ik misselijk en brak het klamme zweet me uit. Dat gebeurde ook regelmatig tijdens mijn horecabaantje. Voor mijn gevoel was ik dan helemaal doorweekt. Echt een soort hitte-aanvallen. Opvliegers. Ik herinner me dat ik een keer tegen mijn collega’s grapte: ‘Ik lijk toch wel een oud wijf. Met al die opvliegers.’ Ik was toen achttien jaar oud.
De link met de vervroegde overgang legde ik pas jaren later. Ik was drieëntwintig toen mijn menstruatie opeens uit bleef. Aangezien ik op dat moment al een vaste relatie had met mijn huidige man, dacht ik meteen: ik ben zwanger, dat kan niet anders. Ik gebruikte wel anticonceptie, maar ik ging daar toch aan twijfelen. Maar toch bleek dat niet uit de twee zwangerschapstesten die ik deed. Mijn huisarts had er ook geen verklaring voor, hier klopte echt iets niet.
Daarnaast had ik in die tijd vreselijk veel last van nachtzweten. Als ik drie minuten op bed lag, was mijn rug kletsnat van het transpiratievocht. Of ik nou onder of boven de dekens ging liggen, dat maakte geen enkel verschil, het gebeurde toch. Het belemmerde mijn nachtrust.”
Opeens geen menstruatie
”Ik maakte me zorgen, wilde weten wat er met me aan de hand was. Mijn vriend maakte zich ook zorgen. Het was toch vreemd wat er met me gebeurde. Opeens geen menstruatie meer, dat nachtzweten. Met mijn moeder tastte ik alle opties af, maar al snel opperde een van ons: zouden het geen overgangsklachten kunnen zijn? Mijn moeder zelf was ook vroeg –weliswaar op haar veertigste- in de overgang en herkende de klachten wel uit die tijd. Eigenlijk voelde ik toen al dit het moest zijn. We zaten niet veel later bij de huisarts, die meteen bloedtesten deed.
Daaruit bleek wat ik eigenlijk al dacht. Mijn hormoonspiegel was anders dan bij andere vrouwen van mijn leeftijd. ‘De concentratie van het FSH-hormoon (het hormoon dat zorgt voor de groei en rijping van eiblaasjes) is te hoog. Anne, je bent in de overgang,’ zei de arts. Ik was net vierentwintig geworden en werd meteen doorverwezen naar de gynaecoloog.
“De optie ‘kinderen krijgen’ werd me in één klap ontnomen”
Ik had er dubbele gevoelens bij: aan de ene kant was ik blij dat mijn klachten werden verklaard en de puzzelstukjes op hun plek vielen. Aan de andere kant was deze diagnose bepalend voor de rest van mijn leven. Dit betekent namelijk dat ik nooit kinderen zal kunnen krijgen. En hoewel ik daar op dat moment nog niet mee bezig was, maakte die gedachte me toch erg verdrietig. De hele optie werd me in één keer volledig ontnomen. Ik voelde me schuldig tegenover mijn vriend, want ook bij hem was op de reguliere manier met mij aan kinderen beginnen opeens geen mogelijkheid meer. Ik ben na de afspraak bij de dokter meteen naar hem toe gegaan. In zijn armen huilde ik uit. ‘Sorry,’ zei ik. ‘Daar kun jij toch niks aan doen!’ bleef hij maar zeggen. Ik heb me de volgende dag ziekgemeld van mijn werk. De dag erna heb ik een hele avond met vriendinnen gezeten. Ze begrepen me goed en luisterden rustig toen ik met tranen in mijn ogen vertelde wat er met me aan de hand was.
Ik heb ook veel steun van mijn moeder gekregen, maar niet eens omdat ze dit ook heeft meegemaakt. Bij haar was de situatie toch anders want zij had geen kinderwens meer. Ik weet dat het wel zou kunnen dat vroege overgang erfelijk is, er is wel een chromosoom bekend wat dit kan veroorzaken, maar ik weet niet of dat bij mij het geval is. Ik vind het wel toevallig, maar ik heb het niet laten onderzoeken.”
Hormonen in balans
”Vanaf het moment dat ik wist dat in de overgang was, begon voor mij de grote zoektocht naar in balans houden van de hormonen. En daarmee het beheersbaar krijgen van mijn klachten. Dat lukte redelijk. Ik heb verschillende soorten anticonceptiepillen geprobeerd om mijn oestrogeen tekort aan te vullen. Dat helpt ook om botontkalking te voorkomen, want dat is ook iets dat erbij hoort. In eerste instantie bleven de zweetaanvallen. ’s Nachts waren die vervelend want daardoor sliep ik erg slecht. Overdag schaamde ik me vaak rot tijdens zakelijke meetings. Bij zo’n aanval voelde het alsof mijn haar tegen mijn hoofd aangeplakt zat. Hoewel het meer het gevoel is dat ik onder het zweet zit, dan dat het daadwerkelijk zo is, vond ik het wel gênant. Ik liep steevast met een bus deodorant in mijn tas. En vaak genoeg vroeg ik aan mijn directe collega: ‘Zie je iets geks aan me?’
Hormoonpleisters heb ik ook geprobeerd. In combinatie met pillen die ervoor zorgen dat je er een kunstmatige menstruatie wordt opgewekt om het baarmoederslijmvlies af te voeren. Anders wordt het baarmoederslijmvlies te dik. Dat vond ik niet prettig, de menstruatie kwam vaak heftig op gang en ik voelde me er een paar dagen ziek door.”
Speciale pil
”Inmiddels lijk ik met een speciale pil en de aanvulling van een ander tablet de juiste combinatie gevonden te hebben. Het gaat sinds anderhalf jaar wat beter. De opvliegers zijn minder en minder heftig. En ik heb geen bloedverlies meer, wat ik de eerste periode nog wel vaak had. Ik ben blij dat ik van die onverwachtse bloedingen af ben. De opvliegers heb ik nog in periodes. Maar het is gelukkig wel veel minder geworden. Sinds een jaartje is het rustiger en heb ik het nog maar een paar keer in de week, ook niet zo erg als vroeger. Ik blijf wel wat gevoeliger voor temperatuurswisselingen denk ik. Misschien zal ik mijn hele leven die pillen wel moeten blijven slikken. In ieder geval tot mijn vijftigste, want dat is de leeftijd dat bij andere vrouwen de overgangsklachten afnemen en het lagere oestrogeengehalte normaal is. Ook het risico op botontkalking en hart- en vaatziekten wordt dan minder groot.
“Ik voelde me schuldig tegenover mijn vriend”
Het moeilijkste is om te gaan met het feit dat ik geen kinderen kan krijgen. Daar word ik vaak mee geconfronteerd. Collega’s vragen ernaar, een makelaar laat een huis zien en zegt: ‘Dit kan mooi de kinderkamer worden’. Er wordt haast vanuit gegaan dat het altijd maar kan. Bovendien is zo vroeg in de overgang niet iets wat heel vaak voorkomt, dus ik moet het vaak uitleggen. Ik ben zelf ook nog nooit iemand tegengekomen die het heeft. Meestal zeggen mensen dan ‘O ja, dat had mijn moeder of mijn oma ook, van die klachten.’ Maar ik kan me niet goed identificeren met iemand die het op latere leeftijd heeft, voor mij is het proces heel anders.
Een voordeel dat ik er zo vroeg al achter kwam is dat ik lange tijd heb gehad om te wennen aan het idee. Om te accepteren dat kinderen niet voor mij zijn weggelegd. In te zien dat het geen heilig moeten is om ooit moeder te worden. Mijn vriend heeft dat net zo geaccepteerd. Wij zien daar ook echt wel de voordelen van in en we hebben samen ook gewoon heel leuk zonder kinderen. Na een drukke verjaardag met kinderen ben ik vaak blij dat ik weer rustig thuis ben. En ik ben flexibeler dan een groot deel van mijn vrienden. Als je me belt en vraagt of ik mee kan een weekendje weg, krijg je meteen antwoord en hoef ik niet eerst oppas te regelen. Ik kan gaan en staan waar ik wil en wanneer ik wil. Dat spontane vind ik heel fijn.”
Jong in de overgang
De gemiddelde leeftijd waarop een vrouw stop met menstrueren is eenenvijftig. Dit is de start van de menopauze. Stopt je menstruatie al voor je veertigste jaar, dan ben je waarschijnlijk vervroegd in de overgang. Dat gebeurt bij 1 % van de vrouwen. Vroege overgang wordt ook wel prematuur ovarieel falen of premature ovariële insufficientie genoemd. Dat geeft ook aan wat er in je lichaam gebeurt: de vroege overgang ontstaat doordat de eierstokken niet meer werken. Er groeien geen eiblaasjes meer en er vindt geen eisprong meer plaats. Dat heeft ook als gevolg dat zwanger worden niet meer mogelijk is. De behandeling van een vervroegde overgang is gericht op het verminderen van overgangsklachten. Dit gebeurt door middel van hormonen. Ook bestaat de behandeling uit het voorkomen van botontkalking en hart- en vaatziekten op latere leeftijd. Hiervoor is er ook medicatie.
Met vroege overgangsklachten kun je bijvoorbeeld terecht bij careforwomen.nl op verschillende plekken in Nederland.
Tekst: Merel Brons / Beeld: GettyImages (de vrouw op de foto is niet Anne)
Tip van de redactie
Samsung Galaxy Watch Active 2
