Dit is waarom we huilen
20 augustus 2022
Waarom huilen we eigenlijk? En huilen vrouwen vaker dan mannen? Hoogleraar Ad Vingerhoets legt uit wat het nut is van in tranen zijn.
Ad Vingerhoets: “Huilen – en dan vooral het produceren van tranen – is een teken van machteloosheid en een signaal dat je iemand nodig hebt. Huilen met geluid (vocaal huilen) wordt ook wel omschreven als een akoestische navelstreng. Evolutionair gezien is deze functie bedoeld om elkaar niet kwijt te raken. Zelfs in het donker of in dichte begroeiing kunnen moeder en kind elkaar zo terugvinden. Hoewel zoogdieren en veel vogelsoorten alleen vocaal huilen, produceren mensen ook tranen. Een ander verschil is dat wij ook als we volgroeid zijn nog afhankelijk zijn van de liefde, zorg en bescherming van onze ouders. Om die te ontvangen, kunnen we tranen heel gericht inzetten.”
Eerlijk en betrouwbaar
“Soms kun je het huilen niet meer tegenhouden en moet je lichaam het ‘programma’ gewoon afwerken. Wat er dan precies in de hersenen gebeurt, is niet helemaal duidelijk. Daar is weinig onderzoek naar gedaan. Wel weten we dat er bij het produceren van tranen en geluid verbindingen worden gemaakt met het emotionele brein. Huilende mensen worden vaak gezien als zwak en instabiel. En er zijn inderdaad aanwijzingen dat neurotische mensen vaker huilen, maar uit onderzoek blijkt ook dat we graag met deze mensen omgaan. We vinden ze daardoor namelijk eerlijk en betrouwbaar. Bovendien zijn huilende mensen empathischer, krijgen ze meer sociale steun en voelen ze zich vaker verbonden met anderen.”
Machteloos
“Vrouwen huilen vaker dan mannen. Dat komt door vier factoren. Ten eerste krijgen vrouwen vaker te maken met onderwerpen die emoties oproepen. Bijvoorbeeld door de programma’s die ze kijken, wat ze lezen en waarover ze praten met vriendinnen. Ook ervaren vrouwen eerder een gevoel van machteloosheid. Bij grote ‘triggers’ als overlijden, liefdesverdriet en heimwee zijn de verschillen met mannen niet zo groot, maar in conflictsituaties wel. Mannen worden dan boos, vrouwen voelen zich machteloos en gaan huilen. Verder spelen hormonen een rol: testosteron heeft een remmende invloed op huilen. En tot slot is er een sociale factor. Een klein jongetje dat moet huilen als hij verliest met knikkeren, wordt sneller gepest door zijn vriendjes dan een meisje.”
Begrip en troost
“Voor een onderzoek vroegen we een groep mensen naar de laatste keer dat ze huilden. Hoe voelden ze zich daarna? De helft voelde zich beter, veertig procent voelde geen verschil en bij tien procent ging het zelfs slechter. Hoe je je voelt als je hebt gehuild, is allereerst afhankelijk van je psychische gesteldheid. Depressieve mensen voelen zich eigenlijk nooit beter na een huilbui. In situaties waarop je invloed hebt, zoals een conflict, voelen mensen zich vaker opgelucht na het huilen dan in oncontroleerbare situaties, zoals een overlijden. Als omstanders reageren met begrip, troost of hulp voelen mensen zich ook sneller opgelucht.”
Prof. dr. Ad Vingerhoets (67) is hoogleraar emoties en welbevinden aan de Tilburg School of Social and Behavioral Sciences. In november 2019 hield hij zijn afscheidsrede ‘De bindende kracht van de traan’.
Tekst: Maike Abma
Tip van de redactie
Samsung Galaxy Watch4
