Actueel: zelfdoding onder jongeren in tien jaar met 17 procent toegenomen

28 april 2024

Het aantal zelfdodingen van jongeren is de afgelopen tien jaar met 17 procent toegenomen. Vorig jaar kwamen driehonderd jongeren door suïcide om het leven. 113-zelfmoordpreventie onderzocht de mogelijke oorzaken.

Dagelijks maken in Nederland gemiddeld 5 mensen per dag een eind aan hun leven. Vorig jaar kwamen in totaal 1.885 mensen door suïcide om het leven. Het aantal zelfdodingen is gelijk gebleven. Dat komt door een afname van 15 procent in het aantal zelfdodingen van mensen van middelbare leeftijd (40-69 jaar). Maar het aantal onder jongeren onder de dertig jaar is daarentegen met 17 procent toegenomen, zo blijkt uit recente cijfers.

In de groep van middelbare leeftijd vinden nog wel de meeste zelfdodingen plaats. In 2023 waren dat 950 zelfdodingen. Maar de grote toename is te vinden onder jongeren, zo blijkt uit cijfers van de Commissie Actuele Nederlandse Suïcideregistratie (CANS). Voorzitter en hoofdonderzoeker bij 113 Zelfmoordpreventie Renske Gilissen: ” Het suïcide cijfer per honderdduizend inwoners is net als vorige jaren ook in 2023 stabiel. Dat kunnen we helaas niet zeggen over het cijfer onder jongeren tot dertig jaar. Dat is in de afgelopen tien jaar met 17 procent gestegen. En daar maken we ons grote zorgen over.”

Complex

Een suïcide is complex, er is zelden één oorzaak aan te wijzen. Om de oorzaken beter te begrijpen heeft 113 ‘psychosociale autopsie’ geïntroduceerd. Samen met nabestaanden wordt de zelfdoding van hun naaste tot in detail gereconstrueerd. Op deze manier wordt het duidelijker wat de oorzaken zouden kunnen zijn van zelfdoding onder jongeren.

Oorzaken

De drie meest genoemde doorslaggevende factoren waren psychische problemen, sociale relaties en ervaren problemen in de zorg. De impact van sommige factoren kwam soms ook sterker naar voren in een specifieke groep, zoals pesten onder jonge vrouwen en verslaving onder jonge mannen en mannen van middelbare leeftijd. 

Lees ook: dit is goed voor je mentale gezondheid

Mentale problemen

Toen psychologiestudent Jordi Frederiks een enquête voor zijn scriptie deelde op social media, had hij niet verwacht dat hij viral zou gaan. Voor zijn opleiding aan de Hogeschool van Amsterdam onderzoekt hij hoe je mannelijke studenten kunt motiveren om hulp te zoeken bij mentale problemen. “Er rust onder veel mannen nog een taboe op praten over mentale gezondheid, terwijl cijfers wel degelijk aantonen dat het een groot probleem is. Zo is het aantal suïcides onder jongvolwassenen het afgelopen jaar toegenomen, en overlijden in Nederland twee keer zoveel mannen aan zelfdoding als vrouwen”, zegt hij tegen het AD.

Mentale gezondheid van mannen

Journalist Tim Hofman deelde zijn oproep op Instagram en ook andere media pikten het op, waarna Jordi op radiozender FunX over zijn scriptie mocht vertellen. Jordi laat weten dat hij dankbare reacties ontvangt van mannen die blij zijn dat er aandacht is voor het thema. Hij weet zelf maar al te goed hoe het is om te kampen met mentale klachten en vond het zelf moeilijk om hulp te zoeken tijdens zijn depressie in zijn eerste studiejaar. Volgens Jordi weerhoud het traditionele beeld van mannelijkheid, dat vaak ‘stoer’ en ‘sterk’ is, mannen ervan zich kwetsbaar op te stellen. Hij vindt het daarom belangrijk dat mannen gemotiveerd worden naar therapie te gaan. “Op de eerste plaats natuurlijk vanwege het welzijn van mannen. Door van alles op te kroppen, ontstaan er alleen maar meer problemen, zoals geweld naar anderen of zichzelf. Met alle gevolgen van dien.”

Zelfdoding onder jongeren

Het is belangrijk op te merken dat zelfdoding een complex probleem is dat niet door één enkele factor kan worden verklaard. Effectieve preventiestrategieën vereisen een holistische aanpak die zich richt op het verbeteren van de mentale gezondheidsondersteuning, het verminderen van stigma, het vergroten van de veerkracht van jongeren, en het verbeteren van de toegang tot passende zorg en hulpbronnen. Zelfdoding onder jongeren is een belangrijk probleem waar meer over gesproken moet worden. Ook op scholen en universiteiten. In Engeland krijgen eerstejaars studenten verplicht voorlichting over ‘mental health’, mentale gezondheid. Door alert te zijn op psychische problemen van mensen in je omgeving wordt het makkelijker om hulp te zoeken en aan te bieden, en om depressieve of suïcidale gevoelens bespreekbaar te maken.

Denk jij aan zelfdoding? Je bent niet alleen. Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via www.113.nl of bel 113 (lokaal tarief) of 0800-0113 (gratis).

Tip van de redactie

Wat gebeurt er met je nadat je kind, je partner, je vader of moeder, een broer, zus of hele goede vriend zichzelf om het leven brengt? Hoe ziet je leven er na zo’n ingrijpende gebeurtenis uit? Dit boek geeft antwoorden op die vragen. Het bestaat uit zestig brieven van mannen en vrouwen die in het verleden met zelfdoding van een dierbare te maken hebben gehad. Dit boek staat vol met tips om het leven door te komen. Voor meer informatie klik op onderstaande button.

TEKST MANON DAELMANS/EMMA VERWEIJ

BEELD GETTYIMAGES

BRON: 113-PREVENTIE/ NU.NL

Meer verhalen lezen? Neem nu een digitaal abonnement op Santé