Home
Gezond
HPV: dít wil je erover weten

HPV: dít wil je erover weten

23 juni 2024

HPV. Je hoort het, door de vaccinatiecampagne, tegenwoordig misschien vaker. Wat is het en hoe ontdek je het?

8 op de 10 mensen krijgen in hun leven een keer met HPV te maken. Dit virus is meestal niet gevaarlijk en het lichaam ruimt de infectie vaak zelf op. Maar wat houdt HPV eigenlijk in?

Wat is het?

HPV staat voor Humaan Papillomavirus. HPV is seksueel overdraagbaar en het is besmettelijk. Zowel mannen als vrouwen kunnen het krijgen. Je kunt het oplopen door geslachtsgemeenschap, maar ook via aanraking van de geslachtsdelen en orale seks met iemand die besmet is. Helaas beschermen condooms niet volledig en kan HPV al worden overgedragen via de huid en handen. Omdat HPV zoveel voorkomt, kun je ervan uitgaan dat bijna iedereen die seksueel actief is er in zijn of haar leven mee in aanraking komt. Het is meestal niet gevaarlijk, maar in sommige gevallen kan de infectie blijvend zijn.

Wat zijn de risico’s?

Er bestaan verschillende types HPV: types met een hoog risico en een laag risico. Heb je een hoog-risicovariant, dan kan er in zeldzame gevallen – soms pas jaren later – kanker ontstaan. De HPV-types 16 en 18 veroorzaken het vaakst kanker. Ongeveer 70 procent van alle vrouwen die baar- moederhalskanker krijgen, had een van deze types HPV. Baarmoederhalskanker wordt bijna altijd veroorzaakt door HPV. Dit is overigens niet de enige vorm van kanker die je door een blijvende HPV- infectie kunt krijgen. HPV kan namelijk ook kanker aan de keelholte, vagina en schaamlippen, en daarnaast anus- en peniskanker veroorzaken.

Lees ook: Waarom je je uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker niet aan de kant moet leggen

Wat zijn de symptomen?

In de meeste gevallen krijg je na een besmetting geen klachten. Veel mensen merken dan ook niet dat ze het virus bij zich dragen. Heb je een laag-risicovariant? Een aantal van deze varianten kan genitale wratten veroorzaken, wat zorgt voor jeuk of irritatie bij de geslachtsorganen. Dit overkomt jaarlijks ongeveer 17.000 vrouwen en 19.000 mannen. Na een behandeling kunnen de wratten terugkomen. Heb je een hoog-risicovariant? In sommige gevallen veroorzaakt dit (een voorstadium van) kanker. Dan kun je klachten krijgen als een branderig gevoel, afscheiding, bloedingen of pijn aan de schaamlippen, anus, in de mond- en keelholte of de baarmoedermond. Ga bij klachten altijd langs bij je huisarts, maar houd er rekening mee dat het soms lang kan duren voordat de juiste diagnose wordt gesteld.

Is een infectie te voorkomen?

Doordat HPV zo besmettelijk is, is het lastig om het te voorkomen. Sommige mensen raken zelfs niet één, maar meerdere keren in hun leven besmet. In de meeste gevallen merk je niets van een besmetting en ruimt je lichaam het zelf op. Vaak gebeurt dit binnen 1 tot 2 jaar. Toch werkt het bij 10 tot 20 procent van de mensen die besmet zijn, anders: bij hen gebeurt dat niet. Dan blijft het virus langer aanwezig in de cellen, wat zelfs veranderingen in de cellen kan veroorzaken. Meestal verdwijnen deze beschadigde cellen vanzelf, maar soms worden het kankercellen en veroorzaakt HPV dus (een voorstadium van) kanker. Dit gebeurt overigens niet direct: bij de meeste mensen zit tussen de besmetting en het krijgen van kanker ruim 10 tot 15 jaar.

Waarom is meedoen aan het bevolkingsonderzoek belangrijk?

Alle vrouwen tussen de 30 en 60 jaar krijgen elke 5 of 10 jaar een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Deze vorm van kanker komt in deze leeftijdscategorie namelijk het meest voor. Je kunt deelnemen door middel van een uitstrijkje bij de huisarts of thuis, met een zelfafnameset. Door mee te doen, kan (een voorstadium van) baarmoederhalskanker op tijd bij je worden ontdekt.

Als je er vroeg bij bent, is deze vorm van kanker vaak goed te behandelen. Ben je gevaccineerd tegen HPV? Ook dan is meedoen belangrijk. Het HPV-vaccin beschermt je namelijk niet 100 procent en beschermt je ook niet tegen alle HPV- varianten die kunnen leiden tot kanker. Worden bij het uitstrijkje afwijkende cellen gevonden, dan onderzoekt een gynaecoloog vervolgens de baarmoederhals en wordt er vaak een biopsie (weefselonderzoek) gedaan. Afhankelijk daarvan wordt gekeken of een behandeling nodig is en zo ja, welke.

Feiten en cijfers

1 op de 3 Nederlanders is bekend met HPV, waarvan maar een derde zich bewust is van de relatie tussen HPV en keelkanker.
Jaarlijks krijgen zo’n 900 vrouwen baarmoederhalskanker, van wie er ongeveer 200 komen te overlijden.
Jaarlijks krijgen gemiddeld 1100 vrouwen en 400 mannen kanker door HPV.
De HPV-vaccinatie beschermt voor ongeveer 95% tegen langdurige HPV-infecties door de types 16 en 18, en daarmee tegen vormen van kanker die door HPV worden veroorzaakt.

Tip van de redactie:

Omgaan met Kanker is een emotionele handleiding voor kankerpatiënten en hun naasten, die inzichten en begeleiding biedt bij de verwerking en uitdagingen van de ziekte, van emoties tot lichamelijke effecten en communicatie met anderen. Geschikt voor patiënten, naasten en hulpverleners. Voor meer informatie, klik op onderstaande button.