De vele gezondheidsvoordelen van een plantaardig dieet
5 december 2023
Steeds meer mensen eten plantaardig. Veganisme is hot. Dat is niet gek, want eten zonder dierlijke producten is niet alleen gezond voor je lijf, maar ook voor de planeet. Maar waar moet je op letten? Hier lees je alles over een vegan leefstijl.
Wat is nu precies het verschil tussen een vegetariër en een veganist? Vegetariërs eten geen vlees en vis, maar zetten wel andere dierlijke producten op het menu, zoals eieren, kaas en zuivel. Veganisten gaan een stap verder, of eigenlijk twee: zij eten alleen plantaardig en voeren hun overtuiging vaak ook door in de rest van hun leefstijl. Ze gebruiken alleen producten waaraan geen dieren te pas zijn gekomen.
Dus geen kaas, zuivel of eieren op je bord, maar in de badkamer ook geen make-up of douchegel die op dieren is getest. Bovendien draagt een diehard veganist ook geen kleding van leer, wol, bont, dons, vilt, veren en zijde en slaapt hij of zij niet onder een donzen dekbed.
Lees ook: 9 tips voor een gezond ontbijt
Sterker nog: een hardcore veganist rijdt geen paard en gaat niet naar de dierentuin. Dit valt immers allemaal onder het ‘gebruik’ van dieren. “Je bent veganist als je ervoor kiest naast je voeding ook in alle andere aspecten van je leven geen dieren te gebruiken”, vertelt Brenda Waldekker van de Nederlandse Vereniging voor Veganisten (NVV). “Veganisme is een streven en moet praktisch haalbaar zijn”, vindt zij. “Dit betekent dat de invulling van zo’n leefstijl per persoon kan verschillen. Het is een kwestie van het vinden van je eigen weg in veganland.”
Die individuele verschillen worden meteen duidelijk als diëtist-onderzoeker Wendy Walrabenstein – die gespecialiseerd is in plantaardige voeding – aangeeft dat kaas op zijn tijd best kan: “Wil je plantaardig eten, maar kun je niet zonder kaas? Zie dit dan als delicatesse en eet het zo nu en dan. Maak vooral je eigen afwegingen, waar trek jij de vegan-grens?”
Plantastic
Twintig jaar geleden waren er in Nederland ongeveer 16.000 veganisten, nu zijn dat er zo’n 150.000, volgens NVV. De leefstijl bestaat al eeuwenlang, maar is de laatste jaren vele malen populairder geworden. Volgens Willo Schröer, hoofdredacteur van Vegan business, komt dat omdat meer en meer mensen zich bewust worden van de positieve impact van een plant-based lifestyle op het milieu, dieren en de eigen gezondheid. “Over twintig jaar zullen mensen zich afvragen hoe het toch kan dat we ooit dieren aten. Daarbij geeft het gewoon een goed gevoel om geen dieren te gebruiken en iets goeds te doen voor de wereld en het milieu.”
Waldekker vult aan: “Het leven is enorm verweven met het gebruik van dieren. Dat realiseer je je pas als je erop let. Ik was jarenlang vegetariër. Totdat ik erachter kwam dat je ook met een vegetarisch eetpatroon bijdraagt aan dierenleed. Sindsdien heb ik geen dierlijke producten meer gegeten of gekocht. Doordat de vraag naar vegan producten toeneemt, wordt het assortiment gelukkig steeds uitgebreider, waardoor het steeds makkelijker wordt je leven te veganiseren.”
Lees ook: vegan kerstdiner door Miljuschka Witzenhausen
Roze muisjes
Voor dieren is het natuurlijk goed nieuws dat er steeds meer veganisten zijn. Maar een vegan lifestyle kan ook bijdragen aan je eigen gezondheid, en die van de planeet. In veel producten zitten dierlijke ingrediënten verstopt. Zoals in pizzabodem, witte bolletjes (melk), snoep, pudding (gelatine), roze koeken, roze muisjes, kauwgom, drop, lippenstift en nog veel meer.
Gezondheid
Ook voor je eigen gezondheid heeft een vegan lifestyle voordelen, zegt Walrabenstein, die wetenschappelijk onderzoek doet naar het effect van plantaardige voeding op de gezondheid. “Het is aangetoond dat mensen die overwegend vegan eten minder risico hebben op hart- en vaatziekten en diabetes. Waarschijnlijk speelt hierin je darmflora een cruciale rol. In je darmen leven goede en slechte bacteriën. De goede bacteriën groeien door vezelrijk voedsel uit plantaardige voeding. De slechte bacteriën doen het vooral goed op dierlijke producten, met name verzadigde vetten en suiker. Zo’n negentig procent van de Nederlanders komt niet aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vezels. Dit is dertig gram voor vrouwen en veertig gram voor mannen, terwijl we gemiddeld maar twintig gram binnenkrijgen. Hoewel de nadruk vaak op eiwitten ligt, is vezelrijk eten waarschijnlijk net zo belangrijk.
Met een vegan eetpatroon krijg je meer verschillende plantaardige vezels binnen, zeker als je voornamelijk onbewerkte, plantaardige producten eet.” Maar hoe vind je nu je weg in veganland? Hoe weet je of producten echt vegan zijn? Spot je het officiële vegankeurmerk (een groene zonnebloem), dan zit je goed. Staat er geen veganlogo op de verpakking? Dan is het zaak de ingrediëntenlijst te checken, want er zijn producten waarvan je niet zou verwachten dat ze dierlijke ingrediënten bevatten. Denk aan snoep, sigaretten en wijn. Allergenen, zoals melk en ei, staan op verpakkingen dikgedrukt, maar sommige dierlijke stoffen vallen onder onduidelijke aroma’s of vage E-nummers, waardoor het minder duidelijk is.
Met een vegan lifestyle krijg je meer vezels binnen
Extra supplementen
Goed om te weten: besluit je om vegan te gaan eten, dan is het wel belangrijk om supplementen te nemen. Drie om precies te zijn: vitamines B12 en D (beide een must!) en algenolie (optioneel). Een tekort aan B12 kan onherstelbare schade aan je zenuwstelsel veroorzaken. Vul je vegan voeding daarom absoluut aan met een B12-supplement. Vitamine D heb je voornamelijk nodig in de wintermaanden, een eventueel tekort herstelt zich vaak in het voorjaar en de zomer, wanneer je huid de vitamine uit zonlicht kan halen.
Een tekort merk je vooral aan je mindset: je bent sneller kribbig en vermoeid. Ook wordt aangeraden een algenolie-supplement te nemen. “Dit is de smeerolie voor je brein. Je kunt deze omega-3-vetzuren op zich ook uit chiazaad, lijnzaad en zeewier halen. Alleen moet je lichaam deze eerst omzetten naar langere ketens omega-3- vetzuren en dat gebeurt niet altijd even efficiënt”, aldus Walrabenstein.
Tip van de redactie
Boekentips
- Het boek Food body mind, van Wendy Walrabenstein. Vol tips voor een plant-based lifestyle, inclusief een 21-dagen-inspiratieplan.
2. Het kookboek Easy vegan feelgood met makkelijke ‘vegan big five-tips’ en recepten voor de Italiaanse keuken.
3. Het kookboek De vegarevolutie, van Lisa Steltenpool en Veerle Vrindts. Hierin vind je naast vijftig recepten ook interessante informatie over gezondheid, milieu, dierenwelzijn en duurzaamheid.
Tekst: Esmir van Wering, Beeld GettyImages
Lees ook
Dit is het eetdagboek van veganist Kim Langelaar
Vegan chocoladecake met sinaasappel
